Rola badań lekarskich lekarza medycyny pracy.

Po co badania lekarskie?

Istotą badań lekarskich jest ustalenie stanu zdrowia pracownika. Czy stan zdrowia pracownika pozwala na wykonywanie pracy na zajmowanym stanowisku pracy. Badania dokonywane są na podstawie skierowania na badania lekarskie. Wydanego przez pracodawcę lub ramienia pracodawcy. Na tej podstawie lekarz zaświadcza czy pracownik ma przeciwwskazania czy nie ma do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku. Co jest dla pracodawcy informacją o dopuszczenie do pracy pracownika. Przeprowadzający badania lekarz nie może dokonywać samowolnych modyfikacji opisanych prac lub występujących czynników w skierowaniu.

Jakie badania lekarskie?

Zagadnienie badań profilaktycznych reguluje Kodeks Pracy – art. 229 [Badania profilaktyczne pracowników]
§1.
Wstępnym badaniom lekarskim, z zastrzeżeniem §11 , podlegają:
1)
Osoby przyjmowane do pracy,
2)
Pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe
§1.1.
Wstępnym badaniom lekarskim nie podlegają osoby:
1)
Przyjmowane ponownie u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub stanowisko o takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy z tym samym pracodawcą,
2)
Przyjmowanie do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu umowy,
§2.
Pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolności trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowaną chorobą, pracownik podlega ponadto badaniom kontrolnym w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.
§3.
Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzonymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.

Co powinno zawierać skierowanie na badania lekarskie?

Regulacją prawną badań profilaktycznych, wskazujący jeden z najważniejszych obowiązków w sprawie badań profilaktycznych nałożonych na pracodawcę jest wystawienie skierowania na badania profilaktyczne. Prawnie uregulowane w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy-
§ 4.1. Badania profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę
2. Skierowanie, o którym mowa w ust.1, powinno zawierać:
1) określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane,
2) w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowisko- określenie stanowiska pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona; w tym przypadku pracodawca może wskazać dwa lub więcej stanowisk pracy, w kolejności odpowiadającej potrzebom zakładu,
3) w przypadku pracowników- określenie stanowiska pracy
4) informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy, na którym jest zatrudniony,
5) informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy, o których mowa w pkt. 2 i 3, czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych oraz aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonywanych na tych stanowiskach.

Brak badań lub aktualnych badań lekarskich lekarza medycyny pracy.

Dopuszczenie do pracy pracownika do pracy bez badań lekarskich może być kwalifikowane jak naruszenie obowiązku przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa higieny pracy i narazić pracodawcę na konsekwencje finansowe.
Natomiast pracownik, który uchyla się od poddania się badaniom lekarskim, może ulec zwolnieniu z pracy bez wypowiedzenia umowy o czym mowa w art. 52 K.p.

Należny uznać, że profilaktyczne badania lekarskie służą zabezpieczaniu pracownika przed wykonywaniem pracy, która miała być dla niego szkodliwa a pracodawcę chroni przed konsekwencjami związanymi z incydentami wypadkowymi.
Wyrok sądu z dnia 18.03.2018r. sygn. Akt IVPa26/18

Inne okoliczności kierowania pracownika na badania profilaktyczne, gdy orzeczenie lekarskie jest aktualne.
Pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczeństwo w zakładzie pracy oraz chronić życie pracowników.
Realizując ten obowiązek pracodawca, może wysłać pracownika na wcześniejsze badania. Wprost z przepisów nie dowiemy się o takich działaniach.
Mogą zdarzyć się sytuacje, że zachowanie pracownika wzbudzi uzasadnione podejrzenia co do zdrowia pracownika np. omdlenia. Takie spostrzeżenia mogą być podstawą uznania pogorszenia się stanu zdrowia.
Co może być uzasadnieniem do przeprowadzenia przedterminowych badań profilaktycznych. Będącym potwierdzeniem aktualnego stanu zdrowia pracownika. Żadne przepisy nie zabraniają kierować częściej pracownika na badania niż jest to określone w orzeczeniu lekarskim. Ponadto data następnych następnych badań nie jest sztywną wskazówką jest jedynie zaleceniem.