ŚRODKI OCHRON INDYWIDUALNYCH
ŚRODKI OCHRON INDYWIDUALNYCH. Obowiązki pracodawcy związane z zapewnieniem pracownikom odpowiednich środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego. Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochron indywidualnej przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Obowiązek ten wynika wprost z art.2379 § 1 Kodeksu pracy. Gdy nie można uniknąć zagrożenia lub nie można ich wystarczająco uniknąć za pomocą środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy, należy zastosować środki ochron indywidualnej. Natomiast § 4 załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Z 2003r. Nr. 169, poz.1650 ze zm.) nakazuje pracodawcy ustalenie warunków stosowania środków ochrony indywidualnej w szczególności: czasu i przypadków, w których powinny być one używane.
Pracodawca ma obowiązek dostarczenia pracownikowi nieodpłatnie środków ochron indywidualnych zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować pracownika o sposobach posługiwania się dostarczonymi mu przez pracodawcę środkami ochrony indywidualnej. Mówi o tym art. 2378 § 1 Kodeksu pracy. Ponadto pracodawca powinien ustalić rodzaje środków ochron indywidualnych, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne, może to być w postaci zakładowej tabeli przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej. Wynika to z art. 2378 § 1 Kodeksu pracy. Obowiązkiem pracodawcy jest również zapewnienie, aby stosowane środki ochron indywidualnych posiadały właściwości ochronne i użytkowe oraz zapewnienie aby środki ochron indywidualnych, które w wyniku stosowania w procesie pracy uległy skażeniu środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi, były przechowywane wyłącznie w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Uwaga powierzenie prania, odpylania, konserwacji i odkażania środków ochron indywidualnych jest niedopuszczalne Musimy pamiętać, że do środków ochron indywidualnych nie zaliczamy:
zwykłej odzieży roboczej i mundurów, które nie są specjalnie przeznaczone do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika
środków ochrony indywidualnej używanych przez wojsko, Policję i inne służby utrzymania porządku publicznego
wyposażenia stosowanego przez służby pierwszej pomocy i ratownicze
środki ochrony indywidualnych stosowanych na podstawie przepisów Prawa o ruchu drogowym
wyposażenia sportowego
środków służących do samoobrony lub do odstraszania
przenośnych środków do wykrywania oraz sygnalizowania zagrożeń i naruszania porządku publicznego
WAŻNE: Pomimo, że środki ochron indywidualnych są użytkowane przez pracownika to cały czas są własnością pracodawcy! Zasady stosowania środków ochrony indywidualnych wynikające z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tj. Dz. U. z 2003r. Nr. 169, poz. 1650 ze zm.) Zasady stosowania środków ochrony indywidualnej Podstawowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej ustala załącznik numer 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 11 czerwca 2002 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 811) Zasady te obejmują:
środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie można uniknąć zagrożeń lub nie można ich wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochron zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy
Dostarczenie pracownikom do stosowania środki ochron indywidualnych powinny:
– być odpowiednie do zagrożenia i nie powodować same w sobie zwiększonego zagrożenia,
-uwzględniać warunki istniejące w danym miejscu pracy,
-uwzględniać wymagania ergonomii istniejące w danym miejscu pracy,
-być odpowiednio dopasowane do użytkownika
– po wykonaniu regulacji.
W zależności od stopnia zagrożenia, częstości narażenia na zagrożenie, cech stanowiska pracy każdego pracownika i skuteczności działania środków ochrony indywidualnej- pracodawca powinien określić warunki stosowania środków ochrony indywidualnej w szczególności czas i przypadki, w których powinny być używane.
Środki ochrony indywidualnej powinny być przeznaczone do osobistego użytku. W wyjątkowych przypadkach środek ochrony indywidualnej może być używany przez więcej niż jedną osobę, o ile zastosowano działania wykluczające niepożądany wpływ takiego użytkowania na zdrowie lub higienę użytkowników.
Środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane zgodnie z instrukcją producenta.
Instrukcja powinna być zrozumiała dla pracowników oraz powinna określać:
-sposoby używania, -kontroli, -konserwacji tych środków. OCENA I UDOSTĘPNIENIE ŚRODKÓW OCHRON INDYWIDUALNYCH Przed nabyciem środków ochron indywidualnych pracodawca powinien dokonać oceny, czy środki, które zamierza zastosować spełniają następujące wymagania, ocena ta powinna zwierać:
analizę zagrożeń, których nie można uniknąć innymi metodami,
określenie cech, jakie muszą posiadać środki ochron indywidualnych aby skutecznie chroniły przed zagrożeniami, uwzględniały wszelkie ryzyko, jakie mogą stwarzać te środki same z siebie. WAŻNE: Podczas doboru środków ochron indywidualnych pracodawca ma obowiązek konsultować się z pracownikami lub ich przedstawicielami w zakresie przydziału właściwego środka ochrony indywidualnej.
Przy ustalaniu środków ochrony indywidualnych niezbędnych do stosowania przy określonych pracach pracodawca powinien uwzględnić wskazania z poniższej tabeli1 1§8 załącznika nr 2
RODZAJE PRAC PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ2
2 tabela nr 1 cytowanego załącznika (spis)
RODZAJ ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ
ŚRODKI OCHRONY GŁOWY 1)HEŁMY OCHRONNE
Prace wykonywanie w narażeniu na działanie wody, czynników chemicznych, pyłowych mechanicznych i biologicznych oraz wysokiej i niskiej temperatury- stwarzające ryzyko dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracowników, w tym w szczególności:
a) prace w narażeniu na działanie szkodliwych dla zdrowia substancji chemicznych, biologicznych oraz pyłów,
b) prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych
c) prace w kanałach ściekowych, rowach, podziemnych kryptach, studzienkach, cysternach, kadziach, zbiornikach lub innych podobnych miejscach- w narażeniu na kontakt z wilgotnymi lub mokrymi ściankami.
d) prace na zewnątrz pomieszczeń- w narażeniu na deszcz lub chłód,
e) prace w pomieszczeniach o bardzo niskiej temperaturze, w tym komorach chłodniczych
f) przenoszenie ładunków o wysokiej temperaturze lub przebywanie w ich pobliżu oraz prace w wysokiej temperaturze (pochodzenia technologicznego),
g) spawanie, kucie, odlewanie metali,
h) prace stwarzające ryzyko zapalenia odzieży od płomienia, gorących odprysków metali lub żużli,
i) prace w kontakcie z przedmiotami o szorstkich powierzchniach, ostrych krawędziach i inne stwarzające ryzyko urazu,
j) oczyszczanie odlewów, piaskowanie albo śrutowanie wyrobów,
k) prace w narażeniu na zamoczenia ciała lub przesiąknięcie odzieży w wyniku stosowania wody, roztworów, kąpieli, mas ciekłych, olei, tłuszczów lub innych substancji płynnych, wilgotnych, oleistych lub tłustych.
l) prace w narażeniu na zanieczyszczenia ciała substancjami podatnymi na gnicie lub zainfekowanymi albo odpadami, w tym w zakładach oczyszczania miasta, zakładach zajmujących się opróżnianiem szamb lub zbiorników na gnojówkę, w laboratoriach biologicznych, w ubojniach, rzeźniach, wytwórniach konserw mięsnych lub rybnych, w zakładach przetwórstwa podrobów i wszelkie inne prace przy których istnieje ryzyko podobnych zanieczyszczeń,
ł) prace, podczas których pracownicy muszą być dobrze widoczni, w tym wykonywane na torach kolejowych, w miejscach o wzmożonym ruchu pojazdów, w transporcie dołowym kopalń i transporcie wewnątrzzakładowym
RODZAJ PRAC, PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJŚRODKI OCHRONY GŁOWY
2.NAKRYCIA GŁOWY
Prace stwarzające ryzyko przechwycenia włosów, zamoczenie głowy lub zanieczyszczenie substancjami i materiałami toksycznymi, drażniącymi, żrącymi, podatnymi na gnicie lub mogące być źródłem infekcji oraz wykonywane w warunkach niskiej i wysokiej temperatury, a w szczególności:
a) prace w narażeniu na działanie pyłów toksycznych albo substancji żrących lub drażniących,
b) przenoszenie, na głowie lub ramionach, półtuszy zwierzęcych, skór lub innych produktów podatnych na gnicie, pochodzących z uboju zwierząt, paczek z niezdezynfekowanymi kawałkami materiału lub substancji pochodzenia zwierzęcego (nawet jeśli są suche),
c) prace w kanałach ściekowych, rowach, podziemnych kryptach, studzienkach, cysternach, kadziach, zbiornikach lub innych podobnych miejscach, zanieczyszczonych osadami albo odpadami z jakichkolwiek substancji lub opanowanych przez robactwo
d) prace na zewnątrz pomieszczeń- w narażeniu na deszcz albo działanie niskiej lub wysokiej temperatury,
e) prace w komorach chłodniczych,
f) prace, przy których włosy pracowników są narażone na wciągnięcie przez ruchome części maszyn lub urządzeń mechanicznych,
g) prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych.
RODZAJ PRAC, PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ
ŚRODKI OCHRONY KOŃCZYN DOLNYCH
Prace stwarzające ryzyko urazów rąk (związanych również z działaniem wysokiej temperatury, wibracji, oraz substancji chemicznych), prace w kontakcie z wodą, substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi, z materiałami podatnymi na gnicie lub mogące być źródłem infekcji oraz wykonywane w warunkach niskiej i wysokiej temperatury, w tym szczególności:
a) prace z użyciem, przedmiotów lub materiałów ostrych, tnących, kłujących, parzących, kłujących, parzących lub szczególnie chropowatych albo inne narażające na uszkodzenia rąk, z wyłączeniem prac przy obsłudze maszyn, przy których istnieje niebezpieczeństwo wciągnięcia rękawicy,
b) spawanie lub cięcie metali za pomocą łuku elektrycznego i wszelkie inne czynności wymagające użycia lamp łukowych lub też innych źródeł promieniowania ultrafioletowego,
c) oczyszczaniu odlewów lub piaskowanie albo śrutownie jakichkolwiek przedmiotów,
d) prace, przy których przedramiona są narażone na poranienie lub rozpryskiwanie materiałów żarzących się,
e) cięcia mięsa i usuwania kości za pomocą nożna,
f) przenoszenia ładunków o wysokiej temperaturze,
g) prace narażające pracowników na działanie substancji chemicznych i biologicznych niebezpiecznych dla zdrowia,
h) prace przy których ręce pracowników narażone są na kontakt z substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi,
i) prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych,
j) prace przy których ręce pracowników narażone są na kontakt z zainfekowanymi zwierzętami lub padliną, szczątkami zwierząt lub substancjami pochodzenia zwierzęcego nienadającymi się do spożycia, w tym w miejscach przeznaczonych do rozbioru półtuszy zwierzęcych i laboratoriach biologicznych,
k) prace w kontakcie ze zwłokami lub substancjami z nich pochodzącymi,
l) prace przy ściekach i innych instalacjach kanalizacyjnych oraz czynności związane z ręcznym czyszczeniem rur i zbiorników lub inne czynności wymagające kontaktu ze ściekami,
ł) prace w kontakcie z brudną bielizna lub brudną odzieżą, szmatami i starymi niezdezynfekowanymi, ubraniami, śmieciami,
m) wszelkie prace podczas, których ręce narażone są na kontakt z substancjami mogącymi zawierać zarazki,
n) prace w komorach chłodniczych.
RODZAJE PRAC PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ2
2 tabela nr 1 cytowanego załącznika
ŚRODKI OCHRONY KOŃCZYN GÓRNYCH
Prace stwarzające ryzyko urazów rąk (związanych również z działaniem wysokiej temperatury, wibracji, oraz substancji chemicznych), prace w kontakcie z wodą, substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi, z materiałami podatnymi na gnicie lub mogące być źródłem infekcji oraz wykonywane w warunkach niskiej i wysokiej temperatury, w tym szczególności:
a) prace z użyciem, przedmiotów lub materiałów ostrych, tnących, kłujących, parzących, kłujących, parzących lub szczególnie chropowatych albo inne narażające na uszkodzenia rąk, z wyłączeniem prac przy obsłudze maszyn, przy których istnieje niebezpieczeństwo wciągnięcia rękawicy,
b) spawanie lub cięcie metali za pomocą łuku elektrycznego i wszelkie inne czynności wymagające użycia lamp łukowych lub też innych źródeł promieniowania ultrafioletowego,
c) oczyszczaniu odlewów lub piaskowanie albo śrutownie jakichkolwiek przedmiotów,
d) prace, przy których przedramiona są narażone na poranienie lub rozpryskiwanie materiałów żarzących się,
e) cięcia mięsa i usuwania kości za pomocą nożna,
f) przenoszenia ładunków o wysokiej temperaturze,
g) prace narażające pracowników na działanie substancji chemicznych i biologicznych niebezpiecznych dla zdrowia,
h) prace przy których ręce pracowników narażone są na kontakt z substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi,
i) prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych,
j) prace przy których ręce pracowników narażone są na kontakt z zainfekowanymi zwierzętami lub padliną, szczątkami zwierząt lub substancjami pochodzenia zwierzęcego nienadającymi się do spożycia, w tym w miejscach przeznaczonych do rozbioru półtuszy zwierzęcych i laboratoriach biologicznych,
k) prace w kontakcie ze zwłokami lub substancjami z nich pochodzącymi,
l) prace przy ściekach i innych instalacjach kanalizacyjnych oraz czynności związane z ręcznym czyszczeniem rur i zbiorników lub inne czynności wymagające kontaktu ze ściekami,
ł) prace w kontakcie z brudną bielizna lub brudną odzieżą, szmatami i starymi niezdezynfekowanymi, ubraniami, śmieciami,
m) wszelkie prace podczas, których ręce narażone są na kontakt z substancjami mogącymi zawierać zarazki,
n) prace w komorach chłodniczych.
RODZAJ PRAC, PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ
ŚRODKI OCHRONY TWARZY I OCZU
Prace w warunkach ryzyka narażenia na nadmierne zanieczyszczenie powietrza czynnikami szkodliwymi lub w warunkach niedoboru tlenu w powietrzu , w tym w szczególności:
a) praca w zbiornikach, w ograniczonym obszarze i w gazowych piecach przemysłowych, gdzie może występować szkodliwy gaz lub niedobór tlenu,
b) prace w narażeniu na wdychanie szkodliwych pyłów, gazów, par i dymu,
c) prace w sąsiedztwie otworów spustowych wielkich pieców, gdzie mogą występować opary metali ciężkich,
d) prace w sąsiedztwie konwertorów i przewodów gazowych wielkich pieców,
e) prace przy wykładaniu pieców i kadzi, gdzie może występować zapylenie,
f) prace w chłodniach, gdzie istnieje niebezpieczeństwo wycieku czynnika chłodniczego,
g) prace w szybach, kanałach ściekowych i innych obiektach podziemnych połączonych kanałami,
h) prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych
RODZAJ PRAC, PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ
ŚRODKI OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO
Prace w warunkach ryzyka narażenia na nadmierne zanieczyszczenie powietrza czynnikami szkodliwymi lub w warunkach niedoboru tlenu w powietrzu , w tym w szczególności:
a) praca w zbiornikach, w ograniczonym obszarze i w gazowych piecach przemysłowych, gdzie może występować szkodliwy gaz lub niedobór tlenu,
b) prace w narażeniu na wdychanie szkodliwych pyłów, gazów, par i dymu,
c) prace w sąsiedztwie otworów spustowych wielkich pieców, gdzie mogą występować opary metali ciężkich,
d) prace w sąsiedztwie konwertorów i przewodów gazowych wielkich pieców,
e) prace przy wykładaniu pieców i kadzi, gdzie może występować zapylenie,
f) prace w chłodniach, gdzie istnieje niebezpieczeństwo wycieku czynnika chłodniczego,
g) prace w szybach, kanałach ściekowych i innych obiektach podziemnych połączonych kanałami,
h) prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych.
RODZAJ PRAC, PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ
ŚRODKI OCHRONY SŁUCHU
Prace w warunkach, w których poziom hałasu przekracza największe dopuszczalne natężenie, w tym w szczególności: a) prace przy obsłudze prac do metalu, b) prace przy użyciu narzędzi pneumatycznych, c) prace obsługi naziemnej lotniska, d) prace przy wbijaniu pali, e) cięcie drewna przy użyciu pilarki tarczowej lub pilarki z piła łańcuchowa.