BHP W LABORATORIUM
Najważniejsze w pracy w laboratorium jest bezpieczeństwo własne oraz osób tam przebywających.
Zapewnienie bezpieczeństwa w laboratorium wymaga podjęcia wielu złożonych działań. Do tych działań możemy zaliczyć między innymi stworzenie odpowiednich procedur dostosowanych do specyfiki laboratorium oraz je wdrożyć. Istotą ich jest określenie bezpiecznego postępowania z substancjami lub mieszaninami chemicznymi, postępowania w sytuacjach awaryjnych jak również określenie ryzyka przy wykonywaniu tych prac.
Obecnie wiele procesów nie może przebiegać bez nadzoru analitycznego surowców, produktów w procesie wytwarzania. Należy pamiętać, że pracodawca troszczący się o zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy zatrudnionym pracownikom, zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia wypadku przy pracy jak również wystąpienie choroby zawodowej. Co w przyszłości w przyszłości zaowocuje brakiem kosztów związanych ze stratami wynikającymi z nieobecności pracownika.
Jak sprawdzić czy wdrożone procedury są skuteczne?
Stworzenie bezpiecznego stanowiska jest trudne ale możliwe.
Jeśli pracodawca lub osoba kierująca pracownikami nadzoruje sposób wykonywania prac wykonywanych przez podległych pracowników, dąży do stworzenia takich warunków technicznych aby podczas awarii, pożaru, wybuchu, rozszczelnienia się opakowań z substancjami chemicznymi nie doszło do strat. Ponadto systematycznie przeprowadza szkolenia okresowe z zakresu czynników szkodliwych i uciążliwych występujących na stanowisku pracy, opracuje ocenę ryzyka zawodowego z uwzględnieniem ryzyka z występującym czynnikiem chemicznym, wyposaży pracowników w odpowiednie środki ochronne, zapewni wymagane przepisami zaplecze higieniczno- sanitarne. To może być pewien, że dołożył wszelkich starań w zapewnieniu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i może uznać, że procedury są właściwie wdrożone. Kolejnym wyznacznikiem z pewnością należy uznać brak wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
PODSTAWOWE ZASADY WYKONYWANIA PRAC W LABORATORIUM
Trudno jest określić szczegółowe zasady wykonywania prac laboratoryjnych ze względu na brak posiadania szczegółowej wiedzy na temat specyfiki danego laboratorium, prowadzonych badań, używanych surowców.
Natomiast do podstawowych zasad wykonywania bezpiecznej pracy w laboratorium należy uznać zasady wynikające między innymi z zasad dobrej praktyki, doświadczenia życiowego opartej na wiedzy technicznej.
Należy pamiętać o zakazie pozbywania się niepotrzebnych substancji chemicznych poprzez wprowadzanie ich do ścieków i odpadów komunalnych. Ponieważ większość używanych substancji dla środowiska naturalnego. Nieprzewidziane reakcje w rurach kanalizacyjnych mogą zajść po wylaniu nawet niewielkich ilości substancji do zlewu. Bardzo ważną czynnością jest redukcja substancji niebezpiecznych czyli dezaktywacja. Czynność ta polega na rozcieńczaniu stężonych substancji chemicznych. Należy pamiętać, że nie których substancji chemicznych nie wolno rozcieńczać np. substancje trujące oraz substancje, które mogą gwałtownie wchodzić w reakcje.
CHARAKTERYSTYKA PRACY W LABORATORIUM:
- ważenie
- przesypywanie substancji stałych
- sączenie
- mielenie
- podgrzewanie
- mrożenie
- wirowanie
- przelewanie substancji
- ręczny transport, składowanie
Prace te muszą być wykonywane przy sprawnie działającej wentylacji oraz wyciągu miejscowym. Czynności z rozpuszczalnikami organicznymi są pracami mającymi negatywny wpływ na zdrowie pracownika (np. brom, eter naftowy). Ze względu na właściwości wybuchowe tych substancji prace te muszą być wykonywane w pomieszczeniach wyposażonych w sprawnie działającą wentylację i instalację, urządzenia przystosowane do strefy Ex (powinny być tak dobrane aby jego maksymalna temperatura powierzchni zewnętrznych nie przekraczała temperatury samozapłonu substancji tworzących atmosfery wybuchowe, a tym samym nie stało się źródłem zapłonu). Pomieszczenia potocznie nazywane są pomieszczeniami od nazw wykonywanych prac z substancjami chemicznymi np. ,,pomieszczenie eterowe”.
Prace te należy wykonywać na stole zwanym stołem laboratoryjnym. Stół powinien być odpowiednio posadowiony to znaczy, że powinien być stabilnie osadzony bez możliwości samowolnego przesuwania się. Czyli musi być trwale przytwierdzony do podłoża lub odpowiednio obciążony. Bardzo ważną zasadą jest zachowanie należytego porządku. Co w praktyce oznacza przygotowania niezbędnych materiałów do pracy oraz bieżące eliminowanie zbędnych przedmiotów. Należy to w omawianym przypadku rozumieć, że wszystkie surowce winny znajdować się wcześniej w zaplanowanym miejscu tj. przedmioty często używane powinny znajdować się bliżej zasięgu rąk laboranta, natomiast przedmioty rzadko używane powinny znajdować się dalej. Jest to dobra zasada ponieważ oszczędza to pracownikowi zbędnych czynności podczas operowania przedmiotami, surowcami. Co skutkuje mniejszym wysiłkiem oraz eliminacją przypadkowego strącenia, zaczepienia itp. Wszystkie prace muszą być wykonywane w środkach ochron osobistych przydzielonych przez pracodawcę. Najczęściej są to okulary ochronne typu gogle, rękawice ochronne, fartuch, maska filtrująca, obuwie ochronne. Środki ochronne ustala pracodawca, bez których nie może dopuścić pracownika do pracy.
Sytuacjom nietypowym czyli awaryjnym nikt nie jest w stanie zapobiec. Dlatego każdy pracownik powinien mieć dostęp do podręcznego sprzętu gaśniczego, piasek lub sorbitol, apteczka, myjka do oczu. Wszyscy pracownicy powinni być zapoznani z zasadami używania wymienionego sprzętu jak również powinni być zapoznani z rozmieszczeniem jego. Obowiązek znajomości używania wymienionego sprzętu ciąży nie tylko na pracownikach ale również na studentach odbywających, staż, praktyki.
4 komentarze
Bardzo fajny ale proszę mi podpowiedzieć jakie środki ochronne należy dobrać pracownikom podczas transportu środków chemicznych…
My w swoich laboratorich pracowników wyposażyliśmy w gogle i fartuchy. Organy kontrolne nic nie zarzuciły.
Problem jest bardziej złożony, ponieważ środki ochronne muszą chronić pracowników przed zagrożeniami występującymi w danym zakładzie pracy- laboratorium. Nie można dobrać właściwych środków ochronnych nie znając zagrożeń. Pomocna może być karta charakterystyki substancji, z której producent zaleca środki ochronne a właściwą decyzję podejmuje pracodawca. Jeśli chodzi o transport środków chemicznych nic w tym przypadku nie można podpowiedzieć ponieważ nie wiemy jaki to jest transport (ręczny, mechaniczny, pionowy, poziomy).
Dokładnie to wszystko zależy w jakich warunkach przebywa pracownik i co w danym laboratorium może być przyczyną ewentualnych zagrożeń.